‘Arts zijn zonder
Hollands gedoe’ (Volkskrant 26 sept.)
Geen woord! Ik heb het artikel drie keer overgelezen om er zeker van te
zijn: Nederlandse arts emigreert naar het Franse platteland om daar een
praktijk op te zetten; andere Nederlander maakt er zelfs zijn beroep van
landgenoten te begeleiden bij het zetten van de stap van rood-wit-blauw naar bleu-blanc-rouge.
Leuk dat dat kan, dacht ik eerst. Maar meteen daarna bekroop mij een
zekere bevreemding. Ik ben sinds 1983 actief in de taalopleidingswereld en heb
sinds 1992 een Franstalige vrouw en schoonfamilie. Ik vind Frans een prachtige
taal - dat moet ik natuurlijk zeggen maar
ik meen het ook! Het is echter ook een taal waar ik al een groot deel van
mijn leven mee worstel. Nu weten we allemaal dat veel van wat in de krant
staat, niet waar is. En als een verhaal waar is, is het vaak niet compleet.
Maar hier maakt correspondent Peter Giesen het wel heel bont: aan het
belangrijkste aspect van emigreren naar Frankrijk wordt in zijn bericht niet
één woord vuil gemaakt.
Mij lijkt dit symptomatisch voor de schizofrene houding die veel
Nederlanders hebben ten aanzien van het fenomeen taal als zodanig (hun
moedertaal incluis). Dat gepoch over hoe men zich ruimschoots redt in het
Engels en Duits is ergerlijk en maar zeer ten dele waar, maar je begrijpt nog
wel min of meer waar het uit voortkomt. De moderne mens staat immers bloot aan
een onafgebroken bombardement van Engelse termen, leuzen en teksten (een
bombardement dat door de moderne Nederlandse
mens, zo lijkt het soms, eerder wordt ervaren als een heilzame douche). En wat
betreft het Duits, is er nu eenmaal het simpele feit dat het om nauw verwante
talen gaat.
Maar het Frans …? Excusez-moi hoor, maar daar trek ik toch echt de
(taal)grens!
Ik zou als kwakkelende Fransman niet graag een medicus aan mijn ziekbed
krijgen die denkt dat hij het met zijn camping-Frans wel redt. Dat wil zeggen:
die dokter redt het waarschijnlijk wel, maar hoe loopt het af met mij, de
patiënt? Houdt men de lezer echt voor zo dom? Begrijpt men bij de Volkskrant
niet hoe belangrijk communicatie is? Juist in het medische metier kan taal
letterlijk een kwestie van leven of dood zijn!
Ach ja, als we allemaal dezelfde taal spraken, of als ons werelddeel vol
zat met het godswonderlijke taaltalent van de medische emigrant dat in dit
artikel wordt gesuggereerd, dan zou het Europese project ook niet zo moeizaam
verlopen.
Natuurlijk zijn er talrijke uitzonderingen op de ‘camping-Frans-regel’:
misschien heeft de arts in kwestie wel een Franse vader of moeder, of is hij
opgeleid aan de Sorbonne … Allemaal mogelijk, maar zég dat dan! Op deze manier wordt zo'n artikel
bepaald surrealistisch. Het deed me
denken aan die Hollywood-films die zich afspelen in een paradijselijke parallelwereld
waarin iedereen Engels spreekt (althans een soort Engels), zij het dikwijls met
een vet Frans, Duits of Russisch accent. Die accenten moeten de diverse talen
verbeelden want die Russen, bijvoorbeeld, wisselen dat gebroken Engels niet
alleen met de doorgaans uit de VS afkomstige helden van het verhaal, maar ook
onderling …
Lachwekkend, wat u zegt!
