********************Het Nederlands deelt een wat dubieuze eer met het Grieks en het Chinees. Alle drie de talen worden door sprekers van het Engels aangemerkt als volstrekt onverstaanbaar en onmogelijk te leren: It’s all Dutch to me ! Engelstalige cursisten die, meestal aangemoedigd door hun werkgever, in een taleninstituut terecht komen om Nederlands te leren, vinden zichzelf vaak dan ook reuze dapper. Is dat terecht ?
Ik ben geneigd op die vraag een naar ik vrees nogal Nederlands antwoord te geven: ja en nee! Nee, omdat er als zodanig geen moeilijke en makkelijke talen bestaan. Zo simpel zit het verschijnsel taal gewoon niet in elkaar! Toch kan men niet ontkennen dat Duits voor een Nederlander makkelijker te leren is dan voor bijvoorbeeld een Fransman, terwijl de gemiddelde Spanjaard veel minder moeite heeft met het leren van Portugees dan van, laten we zeggen, Pools. Kortom, het hangt er maar net van af waar je vandaan komt en waar je, zogezegd, naartoe moet … En als je het op die manier bekijkt, hoe moeilijk kan Nederlands dan zijn voor Engelstaligen ? Beide talen hebben immers een aantal ‘voorouders’ gemeen, wat je heel goed kunt zien aan zinnetjes als
Dat is mijn pen That is my pen
De kat is in het park The cat is in the park
Wat is de prijs van dat boek ? What is the price of that book ?
Toegegeven, dit zijn wel erg eenvoudige voorbeelden, maar de vraag blijft: hoe moeilijk kan Nederlands nou helemaal zijn voor bijvoorbeeld Engelsen en Amerikanen als er naast de nodige verschillen (voor de lesnemer soms gekmakende verschillen!) zoveel overeenkomsten zijn ?
Maar nu de ‘ja ’. Ja, in de praktijk is Nederlands inderdaad heel moeilijk te leren. Maar dat ligt niet aan het Nederlands, maar aan de Nederlanders! Stel je maar voor: een Italiaan in de binnenlanden van Turkije, niet op vakantie maar werkzaam en woonachtig voor een jaar of wat. Zou die de taal op den duur leren? Nou, reken maar: je kebab bestel je daar namelijk in het Turks en als je niet van de honger wil omkomen, heb je weinig keus.
En daar zit ‘m de kneep, want ook al duurt het even voor de Nederlandse winkelier door heeft dat die klant met zijn petje, zijn kleurrijke jasje en zijn korte broek uit Amerika komt en probeert het woord Gouda uit te spreken omdat hij denkt dat dat kaas is … na een tijdje verlaat de toerist het pand geheid in het bezit van iets geels en eetbaars en wordt hem vrolijk nageroepen “Enjoy your stay in Holland, sir”.
Het is dus onze eigen schuld. We geven buitenlanders nauwelijks gelegenheid om onze taal te leren en soms vraag je je af of we het eigenlijk wel willen. Tja, en dan wordt het lastig voor ze … ! Voor Engelstaligen, maar ook voor andere buitenlanders die graag de taal van ons land zouden willen leren, kan het leven hier zo een hel worden. Je zult immers niet veel Nederlanders tussen de twaalf en de zestig meer vinden die helemaal geen Engels spreken, en de meesten willen ook heel graag laten zien dat ze niet dom zijn. Dus kun je je als 'tijdelijke buitenlander' afvragen: waarom zou ik al die moeite doen ? Niemand hier wil de taal met me spreken en over een paar jaar ben ik vertrokken en, tenzij mijn bedrijf me naar de Antillen of Suriname stuurt, of misschien nog naar Zuid-Afrika, heb ik er helemaal niets meer aan.
Desondanks leren veel buitenlanders die hier wat langer verblijven, uiteindelijk toch Nederlands, gewoon om zich meer thuis te voelen. Het helpt als je verkeers- en reclameborden begrijpt en als je ook met jonge kinderen en bejaarden kunt praten. En bovendien word je na een paar jaar ook vrij treurig van conversaties à la “Hello, how are you? I am Piet. I am living in Rotterdam and I am working for ABN AMRO already since 1994”.
Gedurende de eerste weken van het verblijf lijkt Nederland een echt tweetalig land en Amsterdam zeker een tweetalige stad en bovendien lijken de Nederlanders er nooit moe van te worden je te vertellen dat het echt niet nodig is om Nederlands te leren, volkomen nutteloos eigenlijk, en inderdaad nog hartstikke moeilijk ook! Interessant genoeg slaat deze houding na enige tijd om in haar volstrekte tegendeel! Over de exacte duur van de ‘niet aan beginnen-periode’ lopen de meningen uiteen maar als je na twee jaar nog steeds geen Nederlands spreekt … nou berg je dan maar!!
Vroeg of laat ontdekken zelfs de expat-medewerkers van de grote multinationals, die ‘op kantoor’ alleen maar Engels spreken, dat er in Nederland toch vooral Nederlands wordt gesproken – en dat zal nog op zijn minst een aantal generaties zo blijven. Het is dan ook geen toeval dat meer dan dertig procent van de individuele trainingen die in taleninstituten in Nederland worden verzorgd, cursussen Nederlands zijn! Hier worden cursisten geholpen om ‘take-off level ’ te bereiken (duizend maal excuses voor de Engelstalige luchtvaartterm!). Daarmee kunnen ze zich in de Grote Boze Polder niet alleen verstaanbaar maken maar ook een zin produceren als “Uw Engels is erg goed, meneer/mevrouw, maar ik leer Nederlands en wil graag oefenen”. Het valt niet te ontkennen dat dit ‘take-off level ’ in Nederland hoger ligt dan in Duitsland of (het beste voorbeeld) Frankrijk. Broken German, a bit of French … dat is in die landen een begin. Maar bij ons gaat die vlieger niet op: dan spreken we namelijk ‘gewoon’ Engels met u !
Daarom doen taaltrainers en taleninstituten ook zulk dankbaar werk. In het instituut vinden cursisten een oase waar men - eindelijk!!! - bereid is Nederlands met ze te spreken. Zij weten dat het tijdens de één, twee of drie weken die ze van hun baas bij ons mogen doorbrengen, erop of eronder is en ze zijn dus doorgaans buitengewoon gemotiveerd. Na deze incubatietijd zijn ze klaar voor de echte wereld.
From then on, all it takes is courage - and we don't mean Dutch courage ...
*************************
Geen opmerkingen:
Een reactie posten